Helpen sojaproducten de kans op borstkanker verkleinen?
Of soja invloed heeft op de kans op borstkanker is nog onduidelijk. Er zijn aanwijzingen dat soja de kans op borstkanker kan verkleinen, maar er is nog meer onderzoek nodig om dit te bevestigen.
Ons advies
Het is veilig om maximaal 2-3 porties sojaproducten per dag te eten en drinken. Bijvoorbeeld als vervanging van vlees of zuivel. Je kunt bij een portie denken aan één glas sojamelk of 150 gram tempé of tofu. Gebruik geen soja en of fyto-oestrogeen supplementen.
Wat is soja?
Soja is afkomstig van de sojaboon. Soja is rijk aan eiwit en onverzadigd vet. Ook bevat soja ijzer en vitamine B1. Van soja worden sojaproducten gemaakt zoals vleesvervangers en andere vegetarische producten, bijvoorbeeld tofu en tempé. Er worden ook zuivelproducten van gemaakt, zoals sojamelk, sojapudding en sojayoghurt. Daarnaast wordt soja aan veel producten toegevoegd, zoals in sommige sauzen en kant-en-klaar maaltijden. Op de verpakking staat of een product soja bevat.
Soja bevat isoflavonen, stoffen die erg lijken op het hormoon oestrogeen dat het lichaam zelf maakt. Oestrogenen zijn een groep vrouwelijke hormonen die een rol spelen bij de ontwikkeling van de vrouwelijke geslachtskenmerken, het reguleren van de menstruele cyclus en bij zwangerschap.
Isoflavonen worden ook wel plantaardige oestrogenen of fyto-oestrogenen genoemd. Deze fyto-oestrogenen kunnen invloed hebben op kankersoorten die gevoelig zijn voor hormonen, zoals borstkanker.
Wat blijkt uit onderzoek?
Er zijn aanwijzingen dat soja beschermend werkt bij het ontstaan van hormoongevoelige borstkanker. Dit doordat de fyto-oestrogenen uit soja de werking van de lichaamseigen oestrogenen lijken te verminderen door hun plek in te nemen. Ook na de diagnose heeft het gebruik van sojaproducten mogelijk een gunstige invloed op de overleving.
Alleen komt uit het grootste onderzoek ooit naar voeding, leefstijl en kanker van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds dat het nog onduidelijk is of soja invloed heeft op de kans op borstkanker. Er is nog meer onderzoek nodig om de gunstige werking van soja te bevestigen.
Of grote hoeveelheden soja of fyto-oestrogenen ook veilig zijn bij hormoongevoelige borstkanker is nog onbekend. Daarom wordt het afgeraden om soja of fyto-oestrogeen supplementen te gebruiken.
Borstkanker en soja in Azië
In Azië komt borstkanker relatief minder voor. Omdat in Azië veel soja wordt gebruikt, wordt gedacht dat dit door soja zou kunnen komen.
Bij Aziatische vrouwen die hun hele leven lang veel sojaproducten eten en drinken lijkt soja te beschermen tegen borstkanker. Maar naast de hoeveelheden soja die gegeten wordt verschilt de Aziatische voeding en leefstijl op veel meer gebieden met onze voeding en leefstijl.
Bronnen
Dit artikel is bijgewerkt in juni 2023.
- Boutas, I., Kontogeorgi, A., Dimitrakakis, C., & Kalantaridou, S. N. (2022). Soy Isoflavones and Breast Cancer Risk: A Meta-analysis. In vivo (Athens, Greece), 36(2), 556–562. https://doi.org/10.21873/invivo.12737
- Finkeldey, L., Schmitz, E., & Ellinger, S. (2021). Effect of the Intake of Isoflavones on Risk Factors of Breast Cancer-A Systematic Review of Randomized Controlled Intervention Studies. Nutrients, 13(7), 2309. https://doi.org/10.3390/nu13072309
- Messina, M., Rogero, M. M., Fisberg, M., & Waitzberg, D. (2017). Health impact of childhood and adolescent soy consumption. Nutrition reviews, 75(7), 500–515. https://doi.org/10.1093/nutrit/nux016
- Nevo online (2022). Versie 2021/7.0. Beschikbaar via: http://nevo-online.rivm.nl
- Okekunle, A. P., Gao, J., Wu, X., Feng, R., & Sun, C. (2020). Higher dietary soy intake appears inversely related to breast cancer risk independent of estrogen receptor breast cancer phenotypes. Heliyon, 6(7), e04228. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2020.e04228
- ten Have, H. et al (2022). Handboek Voeding bij Kanker. (3e editie) Utrecht, De Tijdstroom.
- World Cancer Research Fund International/American Institute for Cancer Research (2018). Continuous Update Project Report: Diet, Nutrition, Physical Activity and Breast Cancer.
- Zhao, T. T., Jin, F., Li, J. G., Xu, Y. Y., Dong, H. T., Liu, Q., Xing, P., Zhu, G. L., Xu, H., & Miao, Z. F. (2019). Dietary isoflavones or isoflavone-rich food intake and breast cancer risk: A meta-analysis of prospective cohort studies. Clinical nutrition (Edinburgh, Scotland), 38(1), 136–145. https://doi.org/10.1016/j.clnu.2017.12.006
Een samenwerking tussen
