Vochtophoping in het lichaam kan erg vervelend zijn. Vormen van vochtophoping zijn oedeem, lymfoedeem en ascites. Lees hier wat je zelf met voeding kunt doen.
Oedeem is een vochtophoping. Dit kan bijvoorbeeld rond de enkels, buik of longen voorkomen. Een operatie, bestraling, chemotherapie, bepaalde medicijnen en de tumor zelf kunnen oedeem veroorzaken. Bij hart- en vaatziekten komt oedeem ook voor. Het hart heeft dan te weinig pompkracht waardoor bloed en vocht onvoldoende wordt afgevoerd.
Eet minder zout. Zo houd je minder vocht vast en daalt de bloeddruk. Zorg ook voor voldoende beweging. Dit stimuleert de doorbloeding en de spierfunctie in de benen. De vochtophoping kan hierdoor verminderen.
In de volksmond wordt van sommige producten gezegd dat ze oedeem kunnen verminderen, zoals kruidenthee of (thee van) bleekselderij. Deze producten hebben geen invloed op het ontstaan of de mate van oedeem.
Lymfoedeem is een ophoping van eiwit en vocht. Het ontstaat als de lymfevaten het lymfevocht niet goed kunnen afvoeren. Dit kan komen door een beschadiging van de lymfevaten of doordat er lymfevaten verwijderd zijn. Bij borstkanker gebeurt dit bijvoorbeeld wanneer de lymfklieren in de oksel zijn verwijderd. Je herkent lymfoedeem aan een zwelling van bijvoorbeeld een arm of been. Lees hier meer over lymfoedeem.
Bij een Body Mass Index (BMI) van 25 of hoger is de kans op lymfoedeem hoger. Het is dan ook lastiger om het lymfoedeem te behandelen. Het kan helpen om af te vallen onder begeleiding van een oncologiediëtist. Bereken hier je BMI.
Beweging kan ook helpen bij het verminderen van lymfoedeem. Krachttraining 2-3 keer per week onder begeleiding van een oncologisch fysiotherapeut en/of oedeemtherapeut wordt aanbevolen.
Je vindt een fysiotherapeut via de Verwijsgids Kanker.
Ascites is vochtophoping in de buik. Ascites kan ontstaan door uitzaaiingen in het buikvlies of in de lever. Ook kan het voorkomen bij ernstige leverziekten zoals levercirrose. Deze vorm van vochtophoping ontstaat doordat er meer vocht naar de buikholte wordt toegevoerd en de afvoer van dit vocht niet goed verloopt.
Bij klachten kan het ascitesvocht worden afgetapt. Dit leidt over het algemeen één tot twee weken tot verlichting. Dit aftappen kan regelmatig worden herhaald en het vocht kan ook continue worden afgetapt.
Ascitesvocht kan zowel eiwitrijk zijn als eiwitarm. Bij regelmatige afvoer van eiwitrijk vocht, gaan er eiwitten en mineralen van het lichaam verloren en daalt het eiwitgehalte in het bloed.
Wanneer de ascites wordt veroorzaakt door uitzaaiingen heeft minder drinken en minder zout eten geen zin. Dit helpt alleen als de ascites wordt veroorzaakt door een ernstige leverziekte, zoals levercirrose. Probeer dus altijd voldoende te blijven drinken. Vaak gaat drinken in kleine hoeveelheden beter. In sommige gevallen is het goed om meer eiwit te eten. Dit kun je overleggen met je arts of diëtist.
Doordat de ophoping van vocht de buik laat opzwellen kunnen er klachten ontstaan. Je kunt last hebben van een slechte eetlust, snel vol gevoel, benauwdheid, misselijkheid en zuurbranden. Om deze bijkomende klachten van ascites te kunnen verlichten, zou je de volgende tips kunnen proberen:
