Bewegen voordat de behandeling van kanker start - WKOF

Bewegen voor de behandeling van kanker start


Logo Bewegenenkanker


Een goede conditie is heel belangrijk wanneer je voor kanker behandeld gaat worden. Een goed moment om te werken aan je conditie is nog voordat je behandeling start.

Ons advies

Beweeg om zo fit mogelijk te zijn vóór de behandeling van kanker start. Met bewegen en trainen beginnen voordat je behandeling start is minder zwaar dan wanneer je dat doet tijdens de behandeling. Het doel van de training is het sterker maken van je spieren en spieropbouw te stimuleren.

Waarom bewegen voordat de behandeling start?

Enkele voordelen van bewegen zijn:

  • Bewegen helpt om je conditie te behouden of te verbeteren.
  • Bewegen kan helpen tegen vermoeidheid.
  • Door te sporten voel je je vaak beter.
  • Mensen geven aan het prettig te vinden zelfs iets te kunnen doen dat hun herstel kan helpen.

Je conditie is belangrijk

  • Bewegen helpt je aan een goede conditie. Een goede conditie heeft veel voordelen:
  • Met een goede conditie kun je beter je dagelijkse bezigheden blijven doen.
  • Een goede conditie helpt je om de behandelingen beter aan te kunnen.
  • Een goede conditie verkleint de kans op complicaties.
  • Een goede conditie helpt bij je herstel na de behandeling.

Bij kanker kun je last krijgen van vermoeidheid. Ook van een verminderde conditie en spierkracht. Hierdoor kun je geneigd worden om veel rust te nemen, terwijl het juist ook belangrijk is om te bewegen en trainen.

Algemene aanbevelingen

Het wordt aangeraden om te voldoen aan de algemene Nederlandse Beweegrichtlijnen. Deze richtlijn bestaat uit de volgende adviezen:

  • Bewegen is goed, meer bewegen is beter.
  • Voorkom veel stilzitten.
  • Minstens 2,5 uur per week matig intensief bewegen. Bij een matige intensiteit heb je een verhoogde hartslag en versnelde ademhaling. Verspreid het bewegen over meerdere dagen.
  • 2x per week bot- en spierversterkende activiteiten. Ben je 65 jaar of ouder? Doe ook balansoefeningen.

Wat is prehabilitatie?

Prehabilitatie is een specifieke vorm van beweegzorg voorafgaand aan de operatie. Deze zorg heeft als doel om je beter voor te bereiden op de operatie.

Bij een aantal vormen van kanker (zoals long- en darmkanker) heeft wetenschappelijk onderzoek aangetoond dat prehabilitatie haalbaar, veilig en effectief is, maar bij andere vormen van kanker is het bewijs nog zeer beperkt.

Prehabilitatie wordt op een aantal plaatsen in Nederland aangeboden als standaard onderdeel van de behandeling. De zorg bestaat meestal uit verschillende onderdelen, zoals:

  • Begeleiding bij een gezond dieet.
  • Begeleiding door een fysiotherapeut.
  • Mentale of emotionele ondersteuning.
  • Hulp bij het stoppen met roken.

Prehabilitatie lijkt de meeste voordelen te bieden aan mensen die niet fit zijn en mensen die meer risico hebben op bijwerkingen als gevolg van de behandeling.

Over het algemeen gelden de volgende adviezen voor patiënten die wachten op een operatie: blijf bewegen, eet gezond en gevarieerd, stop met roken en drink geen of minder alcohol.

Tips om (meer) te bewegen

Probeer elke dag minimaal een half uur te bewegen of trainen.


Kies een vorm van bewegen of sporten die bij je past en die je kunt volhouden.


Beweeg op matig intensief niveau, dat wil zeggen dat je hartslag omhoog gaat maar dat je nog steeds kunt praten tijdens het bewegen.


Start op je eigen niveau en bouw de duur, intensiteit en frequentie van het trainen geleidelijk op. Rust even uit als het te zwaar wordt,


Voorbeelden van goede activiteiten om je uithoudingsvermogen te verbeteren (ofwel duurtraining) zijn: stevig wandelen, fietsen, roeien en dansen.


Maak het leuk door samen met anderen te bewegen en je bijvoorbeeld aan te sluiten bij sportactiviteiten in de buurt.


Activiteiten in en om het huis dragen ook bij aan je uithoudingsvermogen en zijn vaak makkelijk te doen. Denk bijvoorbeeld aan huishoudelijke klussen, tuinieren en traplopen.


Maak een gewoonte van bewegen door een vast tijdstip voor te kiezen, zoals een wandeling voordat je gaat eten.


Dagelijks lopend of op de fiets de boodschappen doen is een goede manier om meer te bewegen.


Wissel bewegen af met rust.


Activiteiten mogen gerust in kortere stukjes worden opgesplitst.


Probeer lang zitten achter elkaar te voorkomen. Sta regelmatig op om de benen te strekken, of om huishoudelijke klusjes te doen.


Maak voor jezelf een weekschema met dagelijkse beweegactiviteiten.


Vraag advies aan een (oncologie)fysiotherapeut als je klachten hebt rondom bewegen of je conditie.


Vragen die je kan hebben vóór de behandeling

Wordt prehabilitatie training vergoed door mijn zorgverzekeraar?


Hoe kan ik mezelf motiveren om (meer) te gaan bewegen?


Is begeleiding bij bewegen altijd nodig?


Hoe kan ik thuis bewegen?


Worden de kosten van een begeleid beweegprogramma vergoed door mijn zorgverzekeraar?


Hoe weet ik hoe zwaar ik kan trainen?


Mag ik met een stoma krachttraining doen?


Een samenwerking tussen