Mag ik vette vis eten en visolie gebruiken bij chemotherapie?

Ja, je mag vette vis eten tijdens een behandeling met chemotherapie.

Overleg met je behandelend arts of je supplementen met visolie kan gebruiken bij chemotherapie.

Ons advies

Je kunt vette vis eten wanneer je met chemotherapie wordt behandeld. Vette vis is een bron van belangrijke voedingsstoffen.

Supplementen met visolie kunnen voordelen hebben voor sommige mensen met vergevorderde kanker. Overleg met je behandelend arts of je supplementen met visolie kan gebruiken bij chemotherapie.

Wat is vette vis?

Vette vis bestaat voor meer dan 5% uit vet. Voorbeelden van vette vis zijn:

Makreel
Haring
Paling
Heilbot
Bokking
(Atlantische) zalm
Sardines

Vis past in een gezond voedingspatroon. Vette vis is een belangrijke bron van eiwit, energie en visvetzuren. Visvetzuren zijn goed voor hart en bloedvaten.

Wat is visolie?

Visolie wordt gemaakt uit vette vis. Je kan het kopen als visoliesupplementen. De vetten in visolie worden ook wel omega 3-vetzuren genoemd. Omega 3-vetzuren beschermen tegen hart- en vaatziekten en passen in een gezond voedingspatroon.

Visolie bij chemotherapie

In het verleden was het advies om geen visolie te nemen bij sommige soorten chemotherapie. Er werd gedacht dat de chemotherapie minder goed zou werken door visolie.

De Landelijke Werkgroep Diëtisten Oncologie (LWDO), waarmee het Wereld Kanker Onderzoek Fonds samenwerkt, volgt nu het advies van de European Society for Clinical Nutrition and Metabolism (ESPEN). Visolie kan mogelijk voordelen hebben bij sommige mensen die chemotherapie krijgen.

Mogelijke voordelen van visolie bij chemotherapie

Volgens ESPEN kan visolie mogelijk voordelen hebben voor mensen met vergevorderde kanker die chemotherapie krijgen. Deze mensen hebben namelijk kans op ondervoeding en verlies van gewicht en spieren. De visvetzuren uit visolie kunnen de eetlust, spiermassa en lichaamsgewicht verbeteren.

Wat blijkt uit onderzoek?

Laboratoriumonderzoek

In laboratoriumonderzoek met muizen is ontdekt dat kankercellen door grote hoeveelheden PIFA’s (vetzuren die kunnen voorkomen in visolie) in het bloed minder gevoelig worden voor bepaalde soorten chemotherapie. Het gaat hierbij om de chemotherapieën: Irinotecan, Carboplatin, Cisplatinum en Oxaliplatin.

Maar resultaten uit laboratoriumonderzoek met muizen kunnen niet één op één worden vertaald naar de mens.

Onderzoek bij mensen met kanker

Uit onderzoek bij een kleine groep gezonde mensen bleek dat de hoeveelheid PIFA’s in het bloed steeg door visoliesupplementen.

In een ander onderzoek bij een kleine groep mensen met longkanker die chemotherapie kreeg, zagen onderzoekers ook dat de hoeveelheid PIFA’s in het bloed steeg door visolie. Maar dit had geen invloed op de werking van chemotherapie.

Andere onderzoeken laten zien dat mensen die chemotherapie krijgen voor vergevorderde kanker baat kunnen hebben bij visvetzuren en dan met name EPA/DHA vetzuren. Vaak heeft deze groep mensen een grotere kans op gewichtsverlies of ondervoeding. Deze onderzoeken laten zien dat visvetzuren de eetlust, voedselinname, spiermassa en lichaamsgewicht kunnen verbeteren.

Ook zijn er aanwijzingen dat visvetzuren kunnen beschermen tegen neuropathie (zenuwschade) door chemotherapie.

Bronnen

Dit artikel is bijgewerkt in november 2024.

Arends, J., Bachmann, P., Baracos, V., Barthelemy, N., Bertz, H., Bozzetti, F., Fearon, K., Hütterer, E., Isenring, E., Kaasa, S., Krznaric, Z., Laird, B., Larsson, M., Laviano, A., Mühlebach, S., Muscaritoli, M., Oldervoll, L., Ravasco, P., Solheim, T., Strasser, F., … Preiser, J. C. (2017). ESPEN guidelines on nutrition in cancer patients. Clinical nutrition (Edinburgh, Scotland), 36(1), 11–48. https://doi.org/10.1016/j.clnu.2016.07.015
Camargo, C. Q., Mocellin, M. C., Brunetta, H. S., Chagas, T. R., Fabre, M. E. S., Trindade, E. B. S. M., Silva, E. L. D., & Nunes, E. A. (2019). Fish oil decreases the severity of treatment-related adverse events in gastrointestinal cancer patients undergoing chemotherapy: A randomized, placebo-controlled, triple-blind clinical trial. Clinical nutrition ESPEN, 31, 61–70. https://doi.org/10.1016/j.clnesp.2019.02.015
Daenen, L. G., Cirkel, G. A., Houthuijzen, J. M., Gerrits, J., Oosterom, I., Roodhart, J. M., van Tinteren, H., Ishihara, K., Huitema, A. D., Verhoeven-Duif, N. M., & Voest, E. E. (2015). Increased Plasma Levels of Chemoresistance-Inducing Fatty Acid 16:4(n-3) After Consumption of Fish and Fish Oil. JAMA oncology, 1(3), 350–358. https://doi.org/10.1001/jamaoncol.2015.0388
De van der Schueren, M. A. E., Laviano, A., Blanchard, H., Jourdan, M., Arends, J., & Baracos, V. E. (2018). Systematic review and meta-analysis of the evidence for oral nutritional intervention on nutritional and clinical outcomes during chemo(radio)therapy: current evidence and guidance for design of future trials. Annals of oncology : official journal of the European Society for Medical Oncology, 29(5), 1141–1153. https://doi.org/10.1093/annonc/mdy114
Lam, C. N., Watt, A. E., Isenring, E. A., de van der Schueren, M. A., & van der Meij, B. S. (2021). The effect of oral omega-3 polyunsaturated fatty acid supplementation on muscle maintenance and quality of life in patients with cancer: a systematic review and meta-analysis. Clinical Nutrition, 40(6), 3815-3826. https://doi.org/10.1016/j.clnu.2021.04.031
LWDO (2024). Advies gebruik visolie en vis tijdens behandeling van kanker. https://oncologiedietisten.nl/wp-content/uploads/2024/10/Advies-gebruik-visolie-en-vis-tijdens-behandeling-voor-kanker.pdf
Muscaritoli, M., Arends, J., Bachmann, P., Baracos, V., Barthelemy, N., Bertz, H., … & Bischoff, S. C. (2021). ESPEN practical guideline: Clinical Nutrition in cancer. Clinical Nutrition, 40(5), 2898-2913. https://doi.org/10.1016/j.clnu.2021.02.005
Roodhart, J. M., Daenen, L. G., Stigter, E. C., Prins, H. J., Gerrits, J., Houthuijzen, J. M., Gerritsen, M. G., Schipper, H. S., Backer, M. J., van Amersfoort, M., Vermaat, J. S., Moerer, P., Ishihara, K., Kalkhoven, E., Beijnen, J. H., Derksen, P. W., Medema, R. H., Martens, A. C., Brenkman, A. B., & Voest, E. E. (2011). Mesenchymal stem cells induce resistance to chemotherapy through the release of platinum-induced fatty acids. Cancer cell, 20(3), 370–383. https://doi.org/10.1016/j.ccr.2011.08.010
Ten Have, H. et al. (2022). Handboek voeding bij kanker. (3e editie) Utrecht, De Tijdstroom.
Van der Meij, B. S., Teleni, L., Stanislaus, A. E., Murphy, R. A., Robinson, L., Damaraju, V. L., Chu, Q., Sawyer, M. B., & Mazurak, V. (2020). Plasma levels of platinum-induced fatty acid [16:4n-3] do not affect response to platinum-based chemotherapy: A pilot study in non-small cell lung cancer patients. Clinical nutrition ESPEN, 40, 263–268. https://doi.org/10.1016/j.clnesp.2020.09.009
Van der Meij, B. S., & Mazurak, V. C. (2020). Fish oil supplementation and maintaining muscle mass in chronic disease: state of the evidence. Current opinion in clinical nutrition and metabolic care, 23(3), 164–173. https://doi.org/10.1097/MCO.0000000000000648

Stel je vraag aan de experts

Wij zijn er voor al je vragen over voeding en leefstijl in relatie tot kanker.

Stel je vraag

Een samenwerking tussen

Over Voedingenkankerinfo.nl

De voorlichting in dit artikel is zorgvuldig ontwikkeld door het Wereld Kanker Onderzoek Fonds in samenwerking met het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL), Wageningen University and Research (WUR) en de Landelijke Werkgroep Diëtisten Oncologie (LWDO).

Maak kennis met de redactie