Helpt een ketogeen dieet tegen kanker?
Dat is nog onduidelijk. Er missen goede onderzoeken om antwoord te geven op deze vraag.
Ons advies
Begin nooit zelf aan een ketogeen dieet. Vraag altijd aan je arts of diëtist of een ketogeen dieet in jouw situatie verstandig is.
Wat is een ketogeen dieet?
Een ketogeen dieet (ook wel het Coy-dieet genoemd) is een streng dieet dat bestaat uit weinig koolhydraten, weinig tot een normale hoeveelheid eiwitten en veel vet. Bij een ketogeen dieet eet je maximaal 50 gram koolhydraten per dag. Lees meer over de inhoud van het ketogeen dieet op de website van het Voedingscentrum.
Ketonen worden over het algemeen pas in het lichaam aangemaakt als je gedurende 48 uur minder dan 50 gram koolhydraten per dag binnenkrijgt. Dit is vier tot zeven keer zo weinig koolhydraten als bij een gemiddeld Nederlands voedingspatroon.
Waarom zou het ketogeen dieet werken?
Net zoals gezonde lichaamscellen hebben kankercellen glucose nodig als energiebron. Wanneer je heel weinig koolhydraten eet, daalt de hoeveelheid glucose in je bloed. De theorie is dat een gebrek aan glucose in het bloed de tumorcellen als het ware zou ‘uithongeren’.
Daarnaast neemt de hoeveelheid insuline in het bloed af bij een lage inname aan koolhydraten. Ook dit zou de tumorgroei remmen.
Het boek Kankervrij van William Cortvriendt beschrijft het ketogeen dieet als effectief middel tegen kanker. Het boek beschrijft echter alleen de positieve, vaak op dierstudies gebaseerde, kanten van het ketogeen dieet. Let erop dat in het boek de nadelen van het ketogeen dieet niet worden besproken. De schrijver baseert zijn praktijkadvies op onvoldoende bewijs uit onderzoek bij mensen met kanker.
Wat blijkt uit onderzoek?
Onderzoek in reageerbuizen en bij proefdieren laat zien dat het ketogeen dieet niet helpt bij kanker. In onderzoek met muizen en ratten groeiden tumoren juist sneller bij een ketogeen dieet. In ander onderzoek verloren muizen die een ketogeen dieet volgden erg veel lichaamsgewicht.
Onderzoek bij mensen met kanker laat zien dat een ketogeen dieet bij kanker meestal veilig is. Er is hierbij geen invloed op de groei van tumoren gevonden.
Is het volgen van een ketogeen dieet veilig voor mensen met kanker?
Dat is niet zeker. Wanneer kankercellen zich inderdaad aanpassen aan een ketogeen dieet en veranderen in een meer ongevoelige en kwaadaardige variant, dan is het ketogeen dieet niet veilig.
De meeste mensen met kanker hebben weinig last van bijwerkingen bij het volgen van een ketogeen dieet. Bijwerkingen die mogelijk kunnen optreden zijn obstipatie (verstopping), vermoeidheid, zout verlies en een te hoog zuurgehalte in het bloed (milde acidose). Bij vergevorderde kanker kan een streng dieet als belastend worden ervaren als juist de producten die graag worden gegeten niet meer gegeten mogen worden. Ook kan het ketogeen dieet, indien dit niet onder begeleiding van een diëtist wordt gevolgd, leiden tot tekorten aan vitamines en mineralen.
Bronnen
Dit artikel is bijgewerkt in juni 2023.
- Cohen, C. W., Fontaine, K. R., Arend, R. C., Soleymani, T., & Gower, B. A. (2018). Favorable Effects of a Ketogenic Diet on Physical Function, Perceived Energy, and Food Cravings in Women with Ovarian or Endometrial Cancer: A Randomized, Controlled Trial. Nutrients, 10(9), 1187. https://doi.org/10.3390/nu10091187
- Khodabakhshi, A., Akbari, M. E., Mirzaei, H. R., Seyfried, T. N., Kalamian, M., & Davoodi, S. H. (2021). Effects of Ketogenic metabolic therapy on patients with breast cancer: A randomized controlled clinical trial. Clinical nutrition (Edinburgh, Scotland), 40(3), 751–758. https://doi.org/10.1016/j.clnu.2020.06.028
- Klement, R. J., Brehm, N., & Sweeney, R. A. (2020). Ketogenic diets in medical oncology: a systematic review with focus on clinical outcomes. Medical oncology (Northwood, London, England), 37(2), 14. https://doi.org/10.1007/s12032-020-1337-2
- Noorlag, L., De Vos, F. Y., Kok, A., Broekman, M. L. D., Seute, T., Robe, P. A., & Snijders, T. J. (2019). Treatment of malignant gliomas with ketogenic or caloric restricted diets: A systematic review of preclinical and early clinical studies. Clinical nutrition (Edinburgh, Scotland), 38(5), 1986–1994. https://doi.org/10.1016/j.clnu.2018.10.024
- Sremanakova, J., Sowerbutts, A. M., & Burden, S. (2018). A systematic review of the use of ketogenic diets in adult patients with cancer. Journal of human nutrition and dietetics : the official journal of the British Dietetic Association, 31(6), 793–802. https://doi.org/10.1111/jhn.12587
- Weber, D. D., Aminazdeh-Gohari, S., & Kofler, B. (2018). Ketogenic diet in cancer therapy. Aging, 10(2), 164–165. https://doi.org/10.18632/aging.101382
- Weber, D. D., Aminzadeh-Gohari, S., Tulipan, J., Catalano, L., Feichtinger, R. G., & Kofler, B. (2020). Ketogenic diet in the treatment of cancer – Where do we stand?. Molecular metabolism, 33, 102–121. https://doi.org/10.1016/j.molmet.2019.06.026
Een samenwerking tussen