Welke invloed heeft anti-hormonale therapie op mijn lichamelijk functioneren?

De gevolgen van anti-hormonale therapie op het lichamelijk functioneren (hoe je lichaam beweegt en werkt) kunnen sterk per persoon verschillen. Anti-hormonale therapie kan bij vrouwen tot andere klachten leiden dan bij mannen.

Klachten bij vrouwen

Vrouwen die behandeld worden met anti-hormonale therapie kunnen last krijgen van de volgende klachten:

vervroegde overgang (menopauze)
osteoporose (botontkalking)
gewrichtsklachten
verandering in gewicht, met name meer vet- en minder spiermassa
stemmingswisselingen (het ene moment zit je goed in je vel en voel je je vrolijk, maar een tijdje later voel je je weer somber of verdrietig)
depressieve gevoelens (somberheid, neerslachtigheid en lusteloosheid)

Klachten bij mannen

Mannen die behandeld worden met anti-hormonale therapie kunnen last krijgen van de volgende klachten:

verandering in gewicht
minder spiermassa
minder sterkte botten
meer kans op vallen (hoger valrisico)
meer kans op hart- en vaatziekten

Blijf bewegen bij anti-hormonale therapie

Uit onderzoek weten we dat fysieke training de bijwerkingen van anti-hormonale therapie kan verminderen. Training helpt om het gewicht gezond te houden en kan zorgen voor meer stabiliteit en spierkracht.

Streef ernaar om ten minste 3 keer per week 30 minuten fysiek actief te zijn (conditietraining) op een intensiteit waarbij je hartslag wat verhoogd wordt en je het wat warmer krijgt.
Doe ook ten minste 2 keer in de week krachttraining voor ten minste 20 minuten. Het gaat om krachtoefeningen van de grote spiergroepen (zoals armen, benen en romp). Die kun je doen in de sportschool, maar ook thuis of buiten met gewichtjes, een elastische weerstandsband of je eigen lichaamsgewicht.

Extra informatie voor de zorgprofessional

Wanneer een patiënt gaat trainen onder begeleiding van een beweegprofessional moet deze informatie inwinnen over de huidige behandeling en de behandelgeschiedenis om de beweegadviezen en training aan te kunnen passen.

De training zal ook rekening moeten houden met de aanwezigheid van bijwerkingen van de anti-hormonale therapie.

Depressieve symptomen?

Als er sprake is van depressieve symptomen lijkt met name aerobe training, al dan niet in combinatie met krachttraining, het meest effectief. Daarnaast lijken de effecten van training groter wanneer er meer getraind wordt (tot zo’n 180 minuten per week).

Verhoogd valrisico?

Als er een verhoogd valrisico aanwezig is, lijkt het wenselijk om een standaard programma voor valpreventie in te zetten.

Gewichtsveranderingen?

Als er sprake is van gewichtsveranderingen kan het zinvol zijn om een diëtist te raadplegen voor een voedingsadvies op maat.

Gewrichtsklachten?

De benodigde trainingsaanpassingen bij gewrichtsklachten zijn minder duidelijk en verdere informatie hierover vind je binnenkort op deze website.

Bronnen

Dit artikel is bijgewerkt in augustus 2024.

Boland, J., Choi, W., Lee, M., & Lin, J. (2021). Cardiovascular Toxicity of Androgen Deprivation Therapy. Current cardiology reports, 23(8), 109. https://doi.org/10.1007/s11886-021-01561-9.
Edmunds, K., Tuffaha, H., Scuffham, P., Galvão, D. A., & Newton, R. U. (2020). The role of exercise in the management of adverse effects of androgen deprivation therapy for prostate cancer: a rapid review. Supportive care in cancer : official journal of the Multinational Association of Supportive Care in Cancer, 28(12), 5661–5671. https://doi.org/10.1007/s00520-020-05637-0.
Smith, M. R., Finkelstein, J. S., McGovern, F. J., Zietman, A. L., Fallon, M. A., Schoenfeld, D. A., & Kantoff, P. W. (2002). Changes in body composition during androgen deprivation therapy for prostate cancer. The Journal of clinical endocrinology and metabolism, 87(2), 599–603. https://doi.org/10.1210/jcem.87.2.8299.
Winters-Stone, K. M., Moe, E., Graff, J. N., Dieckmann, N. F., Stoyles, S., Borsch, C., Alumkal, J. J., Amling, C. L., & Beer, T. M. (2017). Falls and Frailty in Prostate Cancer Survivors: Current, Past, and Never Users of Androgen Deprivation Therapy. Journal of the American Geriatrics Society, 65(7), 1414–1419. https://doi.org/10.1111/jgs.14795.

Stel je vraag aan de experts

Wij zijn er voor al je vragen over voeding en leefstijl in relatie tot kanker.

Stel je vraag

Een samenwerking tussen

Over Bewegenenkankerinfo.nl

De voorlichting in dit artikel is zorgvuldig ontwikkeld door het Wereld Kanker Onderzoek Fonds in samenwerking met het UMC Utrecht, Radboudumc and NKI-AVL.

Maak kennis met de redactie