Bewegen met botmetastasen
Achtergrondinformatie over bewegen met botmetastasen
Botmetastasen zijn kwaadaardige tumoren in het skelet en komen het meest voor bij patiënten met:
- prostaatkanker
- borstkanker
- longkanker
- niercelkanker
- schildklierkanker
Botmetastasen kunnen pijn veroorzaken en leiden tot verlies van fysieke functies. Hierdoor functioneren patiënten vaak minder goed in het dagelijks leven. Dit kan de kwaliteit van leven verminderen.
Vanwege zorgen over veiligheid en het risico op fracturen wordt lichamelijke activiteit vaak afgeraden bij botmetastasen. Bij stabiele botmetastasen blijkt een beweeginterventie echter geen extra risico op ernstige bijwerkingen te geven. Met aanpassingen die de belasting op het aangedane gebied beperken, zijn toch positieve effecten op fysiek functioneren en spierkracht mogelijk
Lees het artikel Bewegen met uitzaaiingen in wervelkolom voor meer specifieke informatie daarover.
Aandachtspunten
- Het is wenselijk dat een patiënt met botmetastasen wordt verwezen naar een oncologisch geschoold fysiotherapeut die een geschikt beweegadvies/trainingsprogramma kan geven.
- Een fysiotherapeut dient bij het opstellen van een beweegprogramma rekening te houden met mogelijke risicofactoren voor bewegen bij patiënten met botmetastasen. Daarnaast moeten oefeningen worden aangepast om een gebied met botmetastasen minder te belasten.
- Wanneer een patiënt neurologische problemen ervaart moet een patiënt terug verwezen worden naar de behandelend arts. Deze kan dan aanvullend onderzoek laten uitvoeren om de oorzaak van de neurologische problemen te achterhalen en bijvoorbeeld een inschatting maken of er een verhoogde kans is op het ontstaan van een (partiële) dwarslaesie.
- Communicatie tussen de betrokken zorgverleners is belangrijk om te zorgen voor een eenduidig advies richting de patiënt.
- Bij patiënten met instabiele botmetastasen is een uitgebreide risicobeoordeling en overleg met alle betrokken zorgverleners nodig voordat de patiënt start met een beweegprogramma.
Bronnen
Dit artikel is bijgewerkt in september 2025.
- https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/botmetastasen/
- Sweegers MG, Van Doormaal M, Conijn D, & Stuiver MM. KNGF-richtlijn Oncologie. Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) en Vereniging van Oefentherapeuten (VvOCM) (2022), Amersfoort. https://www.kngf.nl/kennisplatform/richtlijnen/oncologie
- Campbell KL, Cormie P, Weller S, et al. Exercise recommendation for people with bone metastases: expert consensus for health care providers and exercise professionals. JCO Oncol Pract. 2022. OP2100454. https://doi.org/10.1200/OP.21.00454
- Galvao DA, Taaffe DR, Cormie P, et al. Efficacy and safety of a modular multi-modal exercise program in prostate cancer patients with bone metastases: a randomized controlled trial. BMC Cancer. 2011;11(517). https://doi.org/10.1186/1471-2407-11-517
Een samenwerking tussen