Bewegen met lymfoedeem bij kanker
Achtergrondinformatie over bewegen met lymfoedeem bij kanker
Over lymfoedeem
Lymfoedeem kan ontstaan na het verwijderen van lymfklieren tijdens een operatie. Het kan ook het gevolg zijn van bestraling in gebieden met veel lymfklieren.
Klachten bij lymfoedeem
Lymfoedeem is een ophoping van lymfevocht, waardoor een zwelling kan ontstaan die kan leiden tot pijn, klachten van zwaarte en stijfheid. Ook kan lymfoedeem ervoor zorgen dat de patiënt minder goed kan bewegen.
Bewegen met lymfoedeem
Lymfoedeem hoeft bewegen niet in de weg te staan en uit de literatuur is bekend dat inspanning (zowel kracht- als duurtraining) het risico op lymfoedeem niet verergert.
De meeste studies richten zich op patiënten met borstkanker, maar lymfoedeem komt ook voor bij andere vormen van kanker, zoals hoofd-halskanker, blaaskanker, melanoom en gynaecologische kankers. Het is niet zeker dat de bevindingen uit onderzoek met patiënten met borstkanker direct te vertalen zijn naar patiënten met een andere type kanker.
Aandachtspunten
- Krachttraining kan veilig uitgevoerd worden bij patiënten met lymfoedeem. Hierbij wordt aanbevolen op een lichte weerstand te beginnen en de weerstand langzaam op te bouwen.
- De patiënt kan worden geadviseerd om begeleiding door een fysiotherapeut te zoeken in een acute fase, of bij pijn of bewegingsangst.
Bronnen
Dit artikel is bijgewerkt in september 2025.
- Campbell KL, Winters-Stone KM, Wiskemann J et al. Exercise guidelines for cancer survivors: consensus statement from international multidisciplinary roundtable. Med Sci Sports Exerc. 2019; 51:2375-2390.
- Stuiver MM, ten Tusscher MR, McNeely ML. Which are the best conservative interventions for lymphoedema after breast cancer surgery? BMJ. 2017;357:j2330
- Federatie Medisch Specialisten
Een samenwerking tussen