Belastbaarheid inschatten voor bewegen bij kanker
Achtergrondinformatie over belastbaarheid voor bewegen bij kanker
Kanker en de behandeling ervan gaan vaak gepaard met verlies aan belastbaarheid. Dit uit zich in verminderd uithoudingsvermogen, lagere spiermassa en meer vermoeidheid. Ook psychosociale veerkracht neemt vaak af. Met passende klinimetrie kan de belastbaarheid van de patiënt worden ingeschat.
Tijdens actieve behandelingen, zoals chemotherapie, wisselt de belastbaarheid vaak van dag tot dag. Daardoor is het uitdagend om deze goed te beoordelen en de trainingsbelasting hierop af te stemmen. Dit vraagt om voortdurende heroverweging en, waar nodig, bijstelling van het trainingsvoorschrift.
Aandachtspunten
Bij het eerste contact met de patiënt kan er middels klinimetrie, aansluitend bij de doelen en belastbaarheid van de patiënt, een eerste goede inschatting gemaakt worden van de belastbaarheid (lees het artikel Klinimetrie voor bewegen bij kanker).
Bij het bepalen van trainingsintensiteit houdt de therapeut rekening met bijwerkingen of symptomen van de ziekte of behandeling die invloed hebben op de belastbaarheid.
Gedurende de behandeling, kan de trainingsintensiteit mede gebaseerd worden op:
- Fysiologische parameters: hartslag en andere klinische verschijnselen van inspanning.
- Ervaren inspanningsniveau: gemeten met de ‘Borg Rating of Perceived Exhausion’ (BORG) schaal van 6-20.
- Bloedwaarden: indien deze (te) laag zijn, kan de belastbaarheid van patiënt verminderd zijn (lees meer in het artikel Bewegen bij een verstoord bloedbeeld tijdens chemotherapie).
- Overige bijwerkingen, zoals onder andere vermoeidheid of (zenuw)pijn
Bronnen
Dit artikel is bijgewerkt in september 2025.
- Sweegers MG, Van Doormaal M, Conijn D, & Stuiver MM. KNGF-richtlijn Oncologie. Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) en Vereniging van Oefentherapeuten (VvOCM) (2022), Amersfoort. https://www.kennisplatformfysiotherapie.nl/richtlijnen/oncologie/samenvatting/
- Van der Leeden M, Huijsmans RJ, Geleijn E, et al. Tailoring exercise interventions to comorbidities and treatment-induced adverse effects in patients with early stage breast cancer undergoing chemotherapy: a framework to support clinical decisions. Disabil Rehabil. 2018 Feb;40(4):486-496
- Stelten S, Hoedjes M, Kenter GG, et al. Rationale and study protocol of the Physical Activity and Dietary intervention in women with OVArian cancer (PADOVA) study: a randomised controlled trial to evaluate effectiveness of a tailored exercise and dietary intervention on body composition, physical function and fatigue in women with ovarian cancer undergoing chemotherapy BMJ Open 2020;10:e036854
Een samenwerking tussen