Aspartaam geeft eten en drinken een zoete smaak, zonder dat hier suiker voor nodig is. Over aspartaam gaan veel berichten rond. Zo wordt er gezegd dat het kanker kan veroorzaken. Maar hoe zit het nu precies?
Wat is aspartaam?
Aspartaam is een zoetstof die ongeveer 200 keer zoeter is dan suiker. Aspartaam bevat bijna geen calorieën. Daarom wordt het als vervanger voor suiker gebruikt in eten en drinken. Zo proef je een zoete smaak, maar krijg je minder calorieën binnen.
Aspartaam wordt al sinds de jaren 70 als zoetstof gebruikt in de Verenigde Staten en sinds de jaren 80 in Canada. Sinds 2013 is het voor de Europese markt goedgekeurd door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA). Het is de meest onderzochte zoetstof.
Producten met aspartaam zijn niet geschikt voor mensen met de erfelijke aandoening ‘fenylketonurie’(PKU).
Waar zit aspartaam in?
Bij zoetstoffen denk je wellicht snel aan light-frisdranken. Hier zitten inderdaad vaak zoetstoffen in. Maar zoetstoffen zoals aspartaam worden ook in andere producten gebruikt.
In Nederland vinden we aspartaam in bepaalde soorten van de volgende producten:
- Zuivelproducten
- IJs
- Chocolade
- Ontbijtgranen
- Zoetzure vis in blik of glas
- Soepen
- Vruchtendranken
- Eiwitpoeders en sportdranken
- Frisdranken
Ook een E-nummer
Op het etiket van een product kun je lezen of er aspartaam in zit. Aspartaam heet ook E951. Het is namelijk ook een E-nummer, een toevoeging tijdens het maken van eten en drinken.
Krijg je kanker van aspartaam?
Aspartaam is regelmatig slecht in het nieuws geweest. Dit komt door een onderzoek uit het verleden waarin het leek dat ratten die aspartaam kregen, vaker hersentumoren ontwikkelden dan ratten die geen aspartaam kregen.
Op 14 juli 2023 hebben de International Agency for Research on Cancer (IARC, de onderzoekstak van de WHO gericht op kanker) en de Joint Expert Committee on Food Additives (JECFA) bevindingen van nieuw onderzoek naar aspartaam en kanker bekendgemaakt. IARC concludeerde dat aspartaam mogelijk kankerverwekkend is voor mensen, wat bij velen tot zorgen kan leiden.
Maar het bewijs voor een direct verband tussen aspartaam en kanker is niet sterk. Het is onwaarschijnlijk dat aspartaam schadelijk is wanneer je je houdt aan de veilige hoeveelheid per dag.
Hoeveel aspartaam is veilig?
De conclusie van de JECFA, op basis van haar nieuwste onderzoek, is dat er geen reden is om de hoeveelheid aspartaam die per dag veilig is te veranderen. Die hoeveelheid wordt de aanvaardbare dagelijkse inname (ADI) genoemd. Voor een volwassene is het tot 40 milligram aspartaam per kilogram lichaamsgewicht. Voor iemand die 70 kg weegt gaat het om zo’n 9-14 blikjes light-frisdrank per dag.
Aspartaam en overgewicht
Veel mensen die op hun gewicht letten, kiezen voor light-producten met zoetstoffen als alternatief voor producten met (veel) suiker.
Het Wereld Kanker Onderzoek Fonds heeft gezien dat het niet duidelijk is of kunstmatig gezoete dranken gewichtstoename en overgewicht kunnen helpen voorkomen. Het bewijs is niet consistent. Het is beter om niet te wennen aan de zoete smaak, maar om te kiezen voor ongezoete dranken. Drink daarom light-dranken niet te vaak. Kies vooral voor water en ongezoete thee en koffie.
Het advies van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds
Het beste wat je kan doen voor je gezondheid en minder kans op kanker, is onze wetenschappelijk bewezen aanbevelingen voor minder kans op kanker opvolgen. Dat betekent gezond eten volgens de Schijf van Vijf (vooral onbewerkte, plantaardige voeding zoals groente, fruit, volkorenproducten en peulvruchten), meer bewegen, een gezond gewicht behouden, geen alcohol drinken en niet roken.
Vragen?
Heb je vragen over voeding en kanker? Mail je vraag naar vragen@wkof.nl. Ons team van voedingswetenschappers en voorlichters helpt je graag.
Bronnen:
