Alcohol risico voor mondholtekanker

Nieuw Nederlands onderzoek, één van de grootste in haar soort, bevestigt dat alcohol en roken risicofactoren zijn voor mondholtekanker. Uit dit onderzoek, gefinancierd door het Wereld Kanker Onderzoek Fonds, blijkt ook dat personen die zowel alcohol drinken als roken een extra verhoogd risico lopen. Experts benadrukken het belang van een gezonde leefstijl ter preventie van mondholtekanker.

Mondholtekanker is met ruim 1.000 nieuwe gevallen per jaar de meest voorkomende vorm van hoofd-halskanker in Nederland. Van de nieuwe gevallen van mondholtekanker komt 60 procent voor bij mannen. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat mannen over het algemeen vaker alcohol drinken en roken dan vrouwen. De meeste gevallen van mondholtekanker komen voor bij personen van middelbare leeftijd en ouder. Het overlevingspercentage 5 jaar na diagnose is ongeveer 60 procent.

Onderzoekers van de Universiteit Maastricht, Maastricht UMC+ en TNO Leiden hebben gegevens geanalyseerd uit de Nederlandse Cohort Studie (NLCS), welke gegevens bevat van ruim 120.000 Nederlanders tussen de 55 en 69 jaar die sinds 1986 werden gevolgd. Het doel was om te onderzoeken in welke mate alcohol en roken een rol spelen bij de verschillende vormen van hoofd-halskanker waaronder mondholtekanker, keelholtekanker en strottenhoofdkanker. 

Het nieuwe Nederlandse onderzoek, onder leiding van Dr. Leo Schouten, bevestigt dat zowel alcohol als roken risicofactoren zijn voor de verschillende vormen van hoofd-halskanker. Beide verhogen onafhankelijk van elkaar het risico op deze vormen van kanker. De combinatie van beide risicofactoren, dus zowel alcohol drinken als roken, leidt tot een extra verhoogd risico omdat deze elkaar versterken. Terwijl roken bekend staat als de grootste risicofactor voor hoofd-halskanker, blijkt uit dit onderzoek dat ook alcohol een belangrijke risicofactor is, zeker voor mondholtekanker.

Voor wat betreft alcoholconsumptie is er in dit onderzoek gekeken naar verschillende soorten alcoholische dranken, namelijk bier, wijn en sterke drank. Hieruit blijkt dat niet één specifiek type alcoholische drank het risico op mondholtekanker verhoogt, maar dat het waarschijnlijk de alcohol (ethanol) in deze dranken zelf is die zorgt voor het verhoogde risico. Voor wat betreft roken is er in het onderzoek rekening gehouden met onder andere hoe lang en hoe vaak men heeft gerookt. Een belangrijke bevinding is dat personen die zijn gestopt met roken een lager risico hebben op de ziekte dan rokers.

Het Wereld Kanker Onderzoek Fonds adviseert ter preventie van mondholtekanker om niet te roken, liever geen alcohol te drinken of dit te beperken tot 1 glas per dag voor vrouwen en 2 glazen per dag voor mannen, en te kiezen voor een gezond voedingspatroon met veel groente en fruit.

Dr. Leo Schouten, universitair hoofddocent kankerepidemiologie aan de Universiteit Maastricht: “Dit nieuwe onderzoek is één van de grootste in haar soort, gebruikmakend van gegevens uit de Nederlandse Cohort Studie. We hebben kunnen kijken naar het verband tussen alcoholconsumptie en roken bij de ontwikkeling van verschillende vormen van kanker in de groep hoofd-halskanker. Dit is een belangrijke bijdrage aan de kennis over de risico’s voor deze vormen van kanker.”

Nadia Ameyah, directeur van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds: "De bevindingen van dit nieuwe onderzoek in Nederland vergroten het bewijs voor het verband tussen leefstijl en de verschillende vormen van hoofd-halskanker, waaronder mondholtekanker. Vandaag de dag kan men er niet meer omheen dat roken een groot risico is voor kanker, hoewel nog te veel Nederlanders roken. Maar het feit dat alcohol ook een belangrijk risico is voor kanker is minder bekend, en het is belangrijk dat hier snel verandering in komt.”

Noot voor de redactie

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:

Germund Daal, Hoofd Communicatie en Gezondheidsvoorlichting, 020-344 9592, g.daal@wcrf.org

Bronnen

• Maasland et al: Alcohol consumption, cigarette smoking and the risk of subtypes of head-neck cancer: results from the Netherlands Cohort Study. BMC Cancer 2014 14:187.
• World Cancer Research Fund /American Institute for Cancer Research. Food, Nutrition, Physical Activity and the Prevention of Cancer: a Global Perspective, uitgave in 2007.
• Nederlandse Kankerregistratie, beheerd door IKNL © mei 2014.
• CBS Statline, Centraal Bureau voor de Statistiek.

Over het Wereld Kanker Onderzoek Fonds

Het Wereld Kanker Onderzoek Fonds (WCRF NL) is de enige stichting in Nederland die zich uitsluitend richt op kankerpreventie door een gezonde voeding en leefstijl. WCRF NL financiert, analyseert en geeft voorlichting over wetenschappelijk onderzoek in relatie tot kankerpreventie. 
Meer informatie op www.wcrf.nl.

Alle aanbevelingen van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds zijn gebaseerd op het wetenschappelijke rapport van het internationale World Cancer Research Fund netwerk:Food, Nutrition, Physical Activity and the Prevention of Cancer: a Global Perspective. Dit is het grootste, meest omvattende rapport ter wereld over de relatie tussen voeding, leefstijl en de preventie van kanker. Ons Continuous Update Project (CUP) zorgt ervoor dat onze aanbevelingen ter preventie van kanker actueel blijven en gebaseerd blijven op het meest recente wetenschappelijke bewijs.

Naast het Wereld Kanker Onderzoek Fonds bestaat het internationale World Cancer Research Fund (WCRF) netwerk uit: World Cancer Research Fund in het Verenigd Koninkrijk (www.wcrf-uk.org), American Institute for Cancer Research in de Verenigde Staten (www.aicr.org), en World Cancer Research Fund in Hong Kong (www.wcrf-hk.org). Meer informatie over het netwerk is te lezen op www.wcrf.org.