Soms wordt kanker in een laat stadium ontdekt en is er geen genezing meer mogelijk. Soms is dit gelijk al duidelijk wanneer de diagnose wordt gesteld.
De palliatieve fase
Door de verbeteringen in behandelmethoden en technieken is niet alleen de kans op genezing toegenomen, maar ook de tijd dat men leeft wanneer er geen genezing meer mogelijk is.
De periode dat iemand in leven is zonder de mogelijkheid op genezing noemen we de palliatieve fase. Dit is echter niet hetzelfde als de term ‘palliatieve zorg’ of ‘terminale fase’. In de palliatieve fase richt men zich op klachten, symptomen en kwaliteit van leven en minder op de oorzaak. Ook is er in deze fase meer aandacht voor emotionele, sociale en spirituele aspecten voor zowel de patiënt als de naasten.
Iemand in de palliatieve fase kan nog een geruime tijd leven met slechts beperkte klachten. Het kan in deze periode nuttig zijn om activiteiten te ondernemen om het lichaam zo sterk mogelijk te houden.
Met gerichte training door een gespecialiseerde fysiotherapeut en voedingsadvies van eveneens een gespecialiseerde diëtist, is het mogelijk om sommige klachten te beperken en jezelf een langere tijd in enige mate fit te voelen. Dit kan weer helpen op psychische en sociale vlakken.
Bespreek altijd met je behandeld arts wat in jouw situatie mogelijk is. Soms biedt een ziekenhuis een traject aan waar een fysiotherapeut en diëtist bij betrokken zijn. In zo’n traject is het doel het lichaam zo sterk mogelijk te houden.
Klachten- en pijnbestrijding
In de palliatieve fase ligt de focus vaak op het bestrijden van klachten en pijn. Soms kan een arts oordelen dat er nog een behandeling gestart kan worden met bijvoorbeeld bestraling en chemotherapie. Soms is alleen nog pijnbestrijding mogelijk met pijnstillers.
Ook aanpassingen in de voeding kunnen bepaalde klachten verminderen. Dan is er advies nodig van een diëtist. Wanneer er klachten zijn, is het goed om deze te bespreken met de behandelend arts of huisarts, zodat zij samen met jou kunnen kijken naar de mogelijkheden om deze te verlichten.
Wanneer de klachten heviger worden en de ziekte verder vordert, gaat de zorg geleidelijk over in palliatieve zorg. Voeding maakt dan plaats voor comfort van de patiënt.
Kwaliteit van leven
Er is geen vaste definitie voor de term ‘kwaliteit van leven’. Het staat voor het functioneren van het lichaam zowel fysiek als psychisch. Ook sociaal is een aspect wat hierbij past. Sommige punten zijn meetbaar door een arts bijvoorbeeld met een lichamelijke test. Op sociaal gebied gaat het vaak om de ervaring van de patiënt en om hoe de patiënt graag de situatie wil zien. Dit is persoonlijk en vraagt ook om persoonlijke aanpassingen.
Vaak kan de huisarts of behandelend arts een verwijzing bieden naar een psycholoog of maatschappelijk hulpverlener om op deze vlakken te helpen.
Meer informatie
Op kanker.nl:
Op iknl.nl:
Overig:
Bronnen:
- www.oncoline.nl/oncologische-revalidatie
- Vogel, J., S. Beijer, P. Delsink, N. Doornink , H. ten Have en R. van Lieshout (2016). Handboek Voeding bij Kanker, Tweede, geheel herziene druk Utrecht, De Tijdstroom.
