Veelgestelde vragen na kanker

Na de behandeling van kanker heb je waarschijnlijk de vraag wat je kunt doen om de kans om opnieuw kanker te krijgen te verkleinen.

Op dit moment is het beste advies om de aanbevelingen ter preventie van kanker van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds op te volgen om de kans te verkleinen om weer kanker te krijgen.

Op deze pagina vind je een aantal veelgestelde vragen over voeding en leefstijl na kanker. Wanneer je nog onder behandeling bent voor kanker, kun je het beste advies vragen aan je behandelend arts of een andere daartoe opgeleide zorgprofessional.

Hieronder beantwoorden wij de vragen met een algemeen advies. Voor een persoonlijk advies kun je het best een zorgprofessional raadplegen.

Ik ben zo moe. Wat kan ik doen om meer energie te krijgen?
Gezonde voeding is goed voor je gezondheid en zorgt ervoor dat je meer energie krijgt. Eet zoveel mogelijk plantaardige voedingsmiddelen en zorg voor een gevarieerd menu met voldoende calorieën en eiwitten om je energieniveau op peil te houden.

Voldoende drinken is ook belangrijk. Onvoldoende vocht leidt tot uitdroging en versterkt je vermoeidheid. Drink ten minste 1,5 liter per dag. Ben je veel in gewicht aangekomen, drink dan vooral water, thee of koffie zonder suiker. Ben je juist veel afgevallen, neem dan calorierijkere dranken als melk en vruchtensap. Bij een te laag gewicht of onbedoeld gewichtsverlies is het verstandig het advies van een diëtist in te winnen.

Lichaamsbeweging kan helpen tegen vermoeidheid. Matig intensieve lichaamsbeweging als wandelen is een uitstekende manier om je conditie te onderhouden en rustig weer op peil te brengen. Daarnaast verbetert lichaamsbeweging zowel je weerstand als je gemoedstoestand. Bespreek met je arts wanneer je weer kunt beginnen met lichaamsbeweging.

Vermoeidheid is een van de meest voorkomende symptomen na kanker. De oorzaak is nog niet helemaal duidelijk. Het kan liggen aan veranderingen in de voeding, soms ook niet. Het kan ook zijn dat vermoeidheid het moeilijk maakt om voldoende te eten. Vragen over vermoeidheid kun je het best bespreken met je behandelend arts of diëtist.​

Beschermt soja tegen borstkanker of is het schadelijk?
Op dit moment zijn er geen onderzoeksresultaten die aantonen dat soja op een schadelijke manier invloed heeft op het ontwikkelen van borstkanker. Matige consumptie van 2 tot 3 sojaproducten per dag, zoals sojamelk of tofu, past binnen een gezond voedingspatroon. Het Wereld Kanker Onderzoek Fonds raadt echter het gebruik van een supplement met soja of fyto-oestrogeen af. Het is namelijk onduidelijk wat het effect hiervan is op het risico op kanker.

Lees meer over soja en borstkanker op Voedingenkankerinfo.nl: Mag ik soja gebruiken als ik borstkanker heb? en Helpen sojaproducten het risico op borstkanker te verkleinen?

Kan ik voedingssupplementen gebruiken?
Als je nog onder behandeling bent voor kanker, kun je het gebruik van voedingssupplementen het best met je behandelend arts bespreken. Een aantal onderzoeken laat zien dat bepaalde voedingssupplementen de behandeling van kanker kunnen verstoren. Meer onderzoek is nodig om duidelijke aanbevelingen te geven.

Voedingssupplementen kunnen nooit gezonde voeding vervangen. Echter, is er voor sommige mensen een advies om een aanvulling te nemen op de voeding. Voor vrouwen boven de 50 en mannen boven de 70 is het aanbevolen om extra calcium en vitamine D te nemen tegen botontkalking. Lees meer hierover op Voedingenkankerinfo.nl. Maar een supplement vervangt niet de beschermende effecten van een gevarieerd en gezond voedingspatroon.

Groente en fruit bevatten veel verschillende vitaminen en mineralen. Hoe groente en fruit precies het risico op kanker verlagen, is nog niet helemaal duidelijk. Het lijkt erop dat alle goede stoffen samenwerken en zo zorgen voor een beschermende werking. Naast vitaminen en mineralen biedt een gezond voedingspatroon ook belangrijke voedingsstoffen als vezels, eiwitten en essentiële vetzuren die noodzakelijk zijn voor de gezondheid.

Lees meer op Voedingenkankerinfo.nl: Moet ik na mijn behandeling voedingssupplementen slikken? en Helpen supplementen kanker te voorkomen?

Zal ik overstappen op een vetarm voedingspatroon?
Er is geen direct verband aangetoond tussen het eten van vet en een verhoogd risico op kanker. Wel is bekend dat veel vet eten de kans verhoogt op overgewicht, een belangrijke risicofactor voor het ontwikkelen van verschillende soorten kanker. Met name verzadigd vet is niet gezond. Dit vet komt vooral voor in vet vlees en volvette zuivelproducten en is verwerkt in snacks zoals chips, koekjes en ijs. Sommige vetten zijn nodig in het voedingspatroon, zoals onverzadigde vetten. Matig gebruik van olijfolie en lijnzaadolie, noten en vette vis als zalm en haring passen in een gezond voedingspatroon.

Zal ik vegetariër worden?
Vlees is onderdeel van een gezond voedingspatroon. Een gezond voedingspatroon is gebaseerd op plantaardige voeding als groente, fruit en volkorenproducten, aangevuld met kleine porties dierlijke producten. Idealiter bestaat je maaltijd voor twee derde uit plantaardige producten en voor een derde uit dierlijke producten zoals zuivel, vis, vlees en gevogelte. Het Wereld Kanker Onderzoek Fonds raadt aan per week niet meer dan 500 gram (gewicht na bereiding) rood vlees te eten, zoals rund- varkens- en lamsvlees. Laat bewerkt vlees liever weg uit je voedingspatroon. Voorbeelden van bewerkt vlees zijn vleeswaren zoals ham, boterhamworst en knakworst. Lees meer over rood vlees en bewerkt vlees.

Ik ben aangekomen tijdens mijn behandeling, hoe kan ik gewicht verliezen?
Het is niet ongebruikelijk dat kankerpatiënten in gewicht toenemen na de diagnose en tijdens de behandeling. Als je verantwoord wilt afvallen, is het belangrijk dat je alle voedingsstoffen binnenkrijgt die je nodig hebt. Vraag daarover persoonlijk advies aan een diëtist.

Met een voedingspatroon waarin de nadruk ligt op veel groenten, fruit, volkorenproducten en peulvruchten, kun je aan een gezond gewicht werken. Deze voedingsmiddelen zijn rijk aan voedingsstoffen, geven een verzadigd gevoel en bevatten weinig calorieën en vet.

Als je minder beweegt, kun je het best kleinere porties eten. Het is wel belangrijk om goed te variëren.

Andere factoren die invloed hebben op het eetpatroon zijn vermoeidheid, depressie, stress en verveling. Neem bij vermoeidheid rust in plaats van wat te eten. Extra lichaamsbeweging kan ervoor zorgen dat je je energieker voelt.

Lees meer over dit onderwerp op Voedingenkankerinfo.nl: Hoe kan ik voorkomen dat ik aankom tijdens de behandeling?

Hoe kan ik in gewicht aankomen tijdens of na de behandeling?
Soms verlies je tijdens de behandeling van kanker veel gewicht, dit gaat vaak ongewenst. Probeer in dat geval zoveel mogelijk gewichtsverlies te beperken, tijdens en na de behandeling. Vraag ook altijd persoonlijk advies aan een deskundige zoals een diëtist.

Plan meerdere eetmomenten per dag met kleine porties. Kies voor gezonde calorierijke voedingsmiddelen, zoals:

  • Gedroogde vruchten (rozijnen, gedroogde abrikozen, gedroogde cranberry's)
  • Noten, zaden en notenpasta
  • Humus of ander plantaardig beleg
  • Rauwkost gedoopt in yoghurtdip
  • Volkorencrackers met kaas
  • Muesli met vers fruit
  • 100% vruchtensappen
  • Fruit- en zuivelsmoothies
  • Volle kwark
  • Hangop

Deze voedingsmiddelen zijn calorierijk waardoor je je gewicht geleidelijk kunt laten toenemen. Een tip: drink een half uur voor de maaltijd niet meer. Water, thee of koffie vullen de maag wel, maar geven geen extra calorieën. Zo heb je tijdens de maaltijd meer ruimte in je maag, wat meer trek en kun je meer eten.

Als je lichaam er aan toe is, kun je beginnen met krachttraining om je spiermassa te vergroten. Je behandelend arts, verpleegkundige of een fysiotherapeut kan je hier meer over vertellen en persoonlijk advies geven.

Lees meer over dit onderwerp op Voedingenkankerinfo.nl: Voedingstips bij onbedoeld gewichtsverlies bij kanker

Verhoogt suiker het risico op kanker?
Wetenschappelijk onderzoek laat geen verband zien tussen het krijgen van kanker en suikergebruik. Wel kan een hoge suikerinname en het gebruik van suikerrijke producten leiden tot overgewicht. Overgewicht is een belangrijke risicofactor voor het krijgen van kanker.

Lees meer over dit onderwerp op Voedingenkankerinfo.nl: Is suiker kankerverwekkend? en Kan suiker de groei van de tumor extra bevorderen?

Mag ik zuivelproducten eten?
Producten met veel calcium, zoals melk, kunnen beschermen tegen darmkanker. Er zijn ook aanwijzingen dat zuivel de kans op prostaatkanker vergroot. Er moet meer onderzoek worden gedaan voordat het Wereld Kanker Onderzoek Fonds aanbevelingen over het gebruik van zuivelproducten kan geven. Zuivelproducten zijn wel een belangrijke bron van calcium en andere voedingsstoffen. Calcium is bijvoorbeeld nodig om sterke botten te behouden. Een magere variant van zuivel heeft de voorkeur.

Lees meer over dit onderwerp op Voedingenkankerinfo.nl: Zijn melk(producten) en calcium kankerverwekkend?

Welke soorten groente en fruit kan ik het beste eten?
Er is niet één soort ‘super’ fruit of groente. Elke soort groente en fruit bevat weer andere gezonde stoffen. Het beste is daarom zoveel mogelijk verschillende soorten groenten en fruit te eten. Zo krijg je verschillende vitaminen, mineralen en andere voedingsstoffen binnen. Variatie is erg belangrijk.

Is biologische voeding nu beter voor mij?
Het is wetenschappelijk niet aangetoond dat biologische voeding beter beschermt tegen kanker dan niet-biologische voeding. Een gevarieerd voedingspatroon waarin plantaardige producten centraal staan is wel belangrijk. Als je je houdt aan de aanbevolen dagelijkse vijf porties groente en fruit, is dat goed voor je gezondheid, of je nu wel of geen biologische producten gebruikt. Was groente en fruit altijd goed of schil het voordat je het eet.

Lees meer over dit onderwerp op Voedingenkankerinfo.nl: Zijn biologische producten beter bij kanker?