Verlaag je risico op borstkanker

Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen in Nederland. Ongeveer 1 op de 8 vrouwen krijgt te maken met borstkanker. Ieder jaar komen er meer dan 14.600 nieuwe gevallen van borstkanker bij.

Borstkanker komt ook bij mannen voor, maar dit is zeldzaam. Ieder jaar krijgen ongeveer 100 mannen in Nederland de diagnose borstkanker.

Wat is borstkanker?

De borst bestaat voornamelijk uit vet- en bindweefsel (steunweefsel), melkklieren en melkbuisjes. Deze melkbuisjes transporteren de melk vanuit de klieren naar de tepel. De samenstelling van de borst is niet ons hele leven hetzelfde. Onder invloed van hormonen en tijdens verschillende fasen in ons leven, zoals puberteit, zwangerschap en bij het geven van borstvoeding verandert deze samenstelling.

Borstkanker kan op alle plaatsen in de borst ontstaan, maar begint meestal in de melkklieren of melkbuisjes. Kanker kan ontstaan als beschadigde lichaamscellen zich ongeremd delen. Deze cellen kunnen een tumor of gezwel vormen. Op den duur kunnen cellen van een tumor losraken en via het bloed of de lymfebanen door het lichaam uitzaaien.

Bij de ontwikkeling van borstkanker spelen verschillende factoren een rol, waaronder vaak hormonen (voornamelijk het hormoon oestrogeen). Dit betekent dat gebeurtenissen in het leven die de hormoonbalans veranderen, zoals het krijgen van kinderen en het geven van borstvoeding, het risico op borstkanker kunnen beïnvloeden.

Er zijn ook andere belangrijke factoren waar je zelf invloed op hebt, zoals je voeding en leefstijl.

Wie lopen het grootste risico?

Het risico op borstkanker is, zoals bij andere vormen van kanker, afhankelijk van een aantal factoren en verschilt van persoon tot persoon. Het goede nieuws is dat je zelf stappen kunt nemen om je risico te verlagen.

Risicofactoren in leefstijl

• Alcohol drinken
• Overgewicht of obesitas
• Weinig bewegen
• Geen borstvoeding geven

Andere risicofactoren

• Leeftijd. Het risico neemt toe naarmate je ouder wordt.
• Vroege eerste menstruatie (onder de 12 jaar)
• Late menopauze (boven de 55 jaar)
• Geen kinderen krijgen, of een eerste kind op late leeftijd krijgen (boven de 30 jaar)
• Gevallen van borstkanker voor het 50e levensjaar in de familie. Als je je zorgen maakt hierover, bespreek dit met je huisarts
• Gebruik van hormoonpreparaten. Het risico neemt steeds iets toe bij het gebruik hiervan. Het risico neemt geleidelijk af wanneer je stopt met het gebruik van de hormoonpreparaten (deze worden weleens voorgeschreven bij overgangsklachten).
• Gebruik van de pil. Tijdens de periode dat je de pil gebruikt is het risico op borstkanker iets verhoogd. Wanneer je stopt met de pil, neemt het risico langzaam weer af

Zijn één of meerdere van bovenstaande risicofactoren op jou van toepassing? Dit betekent niet direct dat je borstkanker zult krijgen. Het betekent wel dat je risico wellicht hoger is dan gemiddeld.

Verlaag je risico op borstkanker

Het volgende advies is gebaseerd op onderzoeksresultaten van ons Continuous Update Project (CUP).

Drink geen alcohol

• Er is sterk bewijs dat alcohol het risico op borstkanker verhoogt. Lees meer over het verband tussen alcohol en kanker. Bovendien bevatten alcoholische dranken veel calorieën en zo kunnen ze ongemerkt leiden tot gewichtstoename. Bereken het aantal calorieën zelf met onze Alcohol Calorieën Calculator.
• Als je alcohol wilt drinken, beperk het aantal glazen dan tot 2 per dag voor mannen en 1 per dag voor vrouwen. Houd een aantal dagen per week alcoholvrij.

Blijf op een gezond gewicht

• Overgewicht en obesitas verhogen je risico op borstkanker. Gebruik onze BMI calculator, en meet je taille, om te checken of je een gezond gewicht hebt. Behoud een gezond gewicht door gezond te eten en meer te bewegen.

Beweeg meer

• Door meer te bewegen verbruik je meer calorieën waardoor je minder snel in gewicht aankomt. Beweging houdt ook de hormoonspiegel op een gezond peil, waardoor het kan beschermen tegen borstkanker. Elke vorm van beweging telt. Hoe meer je beweegt, hoe beter.

Geef borstvoeding, indien mogelijk

• Borstvoeding is gezond voor je baby en borstvoeding geven helpt jou tegen borstkanker te beschermen.

Opsporing van borstkanker

Het is belangrijk dat je vertrouwd raakt met de normale vorm en structuur van je borsten. Hoe meer je zelf hiervan bewust bent, hoe groter de kans is dat je een eventuele verandering opmerkt.

Waar moet ik op letten?

• Een verandering in grootte of vorm van de borst.
• Een verandering van de huid, bijvoorbeeld deukjes of kuiltjes in de huid of uitslag rondom de tepel.
• Vocht uit de tepel, plotseling een ingetrokken tepel of een verandering van positie of vorm.
• Pijn in de borst of oksel (op steeds dezelfde plek)
• Een bobbel of zwelling in de borst of oksel. Onthoud dat bosten van nature bobbelig kunnen aanvoelen, met name voor een menstruatie.

Wat als ik iets ontdek?

Mocht het zo zijn dat je een verandering ontdekt, laat je zelf dan onderzoeken door een arts. Houd wel in gedachten dat de meeste knobbels en afwijkingen niet op kanker duiden en door iets anders (minder ernstigs) worden veroorzaakt.

Bevolkingsonderzoek borstkanker

Borstkanker na de menopauze is goed te behandelen als het in een vroeg stadium wordt ontdekt. Daarom vindt in Nederland het bevolkingsonderzoek borstkanker plaats. Alle vrouwen tussen de 50 en 75 jaar krijgen elke twee jaar een uitnodiging om deel te nemen aan het onderzoek. Aan de hand van een mammografie (een röntgenfoto van de borst) kunnen afwijkingen die nog niet voelbaar zijn, opgespoord worden. Deelname is gratis en vrijwillig.

Kijk voor meer informatie over dit bevolkingsonderzoek op de website van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

Deze pagina is voor het laatst bijgewerkt in maart 2017.