Als je als vluchteling borstkanker krijgt

Als de diagnose kanker je treft heeft dat altijd al veel impact op je leven. Hoe moet het dan toch zijn om als vluchteling in Nederland met de diagnose kanker te maken te krijgen? Willeke deelt met ons het bijzondere verhaal van haar vriendin Sona. Sona vluchtte uit Syrië en kreeg hier in Nederland te maken met borstkanker. 

Willeke: “Mijn vriendin Sona woont met haar gezin sinds enkele jaren bij ons in de stad. Sona is gevlucht, ze is hierheen gekomen vanwege de oorlog.”

Gevlucht

“Sona heeft al erg veel meegemaakt. Door de oorlog vluchtte Sona’s man uit Syrië. Sona bleef met hun twee kinderen achter en moest onder moeilijke omstandigheden voor haar gezin zorgen. Na 2,5 jaar mocht Sona met de kinderen ook naar Nederland komen. Het gezin kreeg een huis toegewezen en kon eindelijk weer samen onder één dak wonen. We waren uitgenodigd bij de gezinshereniging op Schiphol. Wat een bijzonder moment was dat.”

Wegwijs in Nederland

In Nederland zijn asielzoekers verplicht om de Nederlandse taal te leren en een inburgeringscursus te doen, waarvoor ze aan het eind een examen moeten afleggen. Willeke: “Je moet je voorstellen dat alles om je heen nieuw is. Je moet dan veel nieuwe dingen leren die soms moeilijk te begrijpen zijn. Sona moest bijvoorbeeld leren wat de betekenis is van ‘Prinsjesdag’. Leg dat maar eens uit, dat is moeilijk! Ook de Nederlandse taal is lastig, want wat bedoel je als je de klok ‘vooruit’ zet als de zomertijd ingaat?”

Doorzettingsvermogen

“Wat hebben ze hun best gedaan om thuis te raken in Nederland. Ze gingen naar school en probeerden zich de Nederlandse taal eigen te maken; de taal is een enorme barrière. Je merkt in alles dat ze heel veel hebben meegemaakt en dat bemoeilijkt het proces van integratie. Ondanks het achterlaten van alles wat vertrouwd is en ondanks allerlei ellendige ervaringen, probeerden ze het leven hier weer op te pakken. Mijn man en ik hielpen hen bij het vinden van hun weg in Nederland, maar wij hebben vooral ook erg veel van hen geleerd. Van hun opgewektheid en blijheid en vooral van hun doorzettingsvermogen.”

Knobbeltje  

“Toen ontdekte Sona een knobbeltje in haar borst. Ze belde ons gelijk over wat ze moest doen. 

Vanwege de taal gingen we mee naar de huisarts en de volgende dag al naar het oncologiecentrum. Vanaf die tijd zijn we telkens meegegaan naar het ziekenhuis. Zo kwamen we met Sona terecht in alle onderzoeken en al snel bleek dat Sona borstkanker had. De artsen stelden voor om gelijk te opereren. Haar behandeling bestond uit chemotherapie, een operatie en bestraling.” 

“De artsen en verpleegkundigen namen alle tijd voor de gesprekken. Toch waren deze gesprekken in het ziekenhuis voor Sona vaak moeilijk om te volgen. Ze sprak al best goed Nederlands, maar miste vaak de essentie. Een enorme handicap. Dit kan tot enorme spraakverwarringen leiden. Hierover hebben we in de spreekkamer ook vaak erg met z’n allen om moeten lachen.”

“Hoewel er soms een tolk aanwezig was bij de gesprekken, bleek dat de tolk niet alles juist vertaalde. Sona waardeerde het daarom enorm als we de gesprekken achteraf nogmaals rustig met haar doornamen, zodat ze alles uiteindelijk goed begreep en er geen misverstanden meer waren.”

Praten over kanker

“Bij Sona thuis is het, vanuit de eigen achtergrond en cultuur, niet gebruikelijk om openlijk over kanker te praten. Het woord kanker mocht niet uitgesproken worden waar de (puber)kinderen bij waren. Zo wilde Sona haar kinderen beschermen. Er werd bij Sona thuis dus niet gesproken over wat er precies met Sona aan de hand was.”

Omgaan met omstandigheden

“Sona was dapper en ging zo goed mogelijk om met de omstandigheden. Toen ze door de chemo kaal werd hebben we samen een pruik uitgezocht, die ze uiteindelijk helemaal niet heeft gedragen, omdat ze het liefst een mutsje droeg.”

“Ze was misselijk en moe door de behandeling, maar doorstond alles zonder daar een woord aan vuil te maken. Voor haar misselijkheid kreeg ze medicatie. Ze kreeg advies vanuit het ziekenhuis om te bewegen en gezond te eten en er werd veel informatie aangereikt, maar die is helaas in de Nederlandse taal en dat was moeilijk voor Sona om te lezen.”

“Sona ging trouw naar de fysiotherapeut voor haar oefeningen en zorgde goed voor zichzelf en verder at ze zo goed mogelijk en nam veel vers fruit. Daarbij kreeg Sona gelukkig ook veel steun vanuit de vriendenkring. Er werd geholpen en er werd voor haar gekookt. Sona miste wel haar moeder en familie op afstand in deze moeilijke tijd erg en deelde haar emoties in gesprekken met ons.”

Behandeling gekregen

“Wat waren Sona en haar man blij dat ze in Nederland waren toen de diagnose borstkanker werd gesteld. In Syrië was de behandeling onmogelijk geweest. Sona waardeerde de zorg en de behandeling enorm die ze hier in Nederland kreeg. Uiteindelijk is Sona genezen, een wonder.”

“Wij hebben het hele proces van dichtbij meegemaakt en hebben ook veel respect gekregen voor al die lieve artsen en zorgpersoneel, die de tijd namen om alles zo goed mogelijk uit te leggen en te begeleiden.”

Baba en mama

“We hebben een hechte band gekregen met Sona en haar man door wat we samen hebben meegemaakt. Door Sona en haar man worden we nu ‘baba en mama’ genoemd, de Nederlandse ‘vader en moeder’. Een groot compliment en een eretitel die we met trots dragen.” 

“Gelukkig gaat het nu goed met Sona. Ze heeft haar prachtige haren én haar leven teruggekregen en is dankbaar dat er in Nederland zo goed voor haar gezorgd is.” 

Dit is een persoonlijk verhaal dat gaat over de eigen ervaringen en visie van de persoon die het verhaal deelt. Het verhaal kan daardoor informatie bevatten die kan afwijken van de standpunten, voorlichting en adviezen van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds. 

Vanwege privacy zijn Willeke en Sona fictieve namen. De redactie heeft contact met de echte Willeke.