Per jaar krijgen bijna 2.000 vrouwen in Nederland baarmoederkanker. Hiermee staat baarmoederkanker op nummer 5 in de ranglijst van de meest voorkomende kankersoorten bij vrouwen. Het is de meest voorkomende kankersoort aan de vrouwelijke geslachtsorganen. De overleving van baarmoederkanker is relatief goed. Dit komt met name doordat er in een vroeg stadium al klachten ontstaan. Daarnaast groeit deze tumor over het algemeen langzaam.

Wat is baarmoederkanker?

De baarmoeder maakt deel uit van de vrouwelijke geslachtsorganen. Het is waar een foetus groeit tijdens de zwangerschap. De medische term voor de baarmoeder is uterus.

De meeste gevallen van baarmoederkanker ontwikkelen zich in het binnenste slijmvlieslaag van de baarmoeder. Deze slijmvlieslaag wordt endometrium genoemd, deze vorm van kanker wordt dan ook endometriumcarcinoom genoemd.

Gedurende de menstruatiecyclus bereidt het baarmoederslijmvlies zich maandelijks voor op een zwangerschap. In het geval van zwangerschap nestelt de bevruchte eicel zich hierin en begint de foetus te groeien. Het baarmoederslijmvlies zelf vormt de placenta. Als er geen zwangerschap is, verlaat het slijmvlies samen met wat bloed de baarmoeder via de vagina (dit is dan menstruatie).

Baarmoederkanker kan ontstaan als lichaamscellen beschadigd worden en zich ongeremd gaan delen. Baarmoederhalskanker is een andere soort kanker dan baarmoederkanker. Baarmoederhalskanker ontstaat in de baarmoederhals, die de verbinding vormt tussen de baarmoeder en de vagina. Bij baarmoederhalskanker speelt het humaan papillomavirus (HPV) vaak een rol. Bij baarmoederkanker speelt HPV geen rol.

Wie lopen het grootste risico?

Net als bij alle vormen van kanker kunnen verschillende factoren de oorzaak zijn van baarmoederkanker. Deze factoren verschillen van vrouw tot vrouw. Het goede nieuws is dat je zelf stappen kan nemen om je risico op deze vorm van kanker te verlagen.

Risicofactoren in leefstijl

• Overgewicht of obesitas
• Te veel vet rond de taille
• Weinig bewegen

Andere risicofactoren

• Leeftijd. Het risico neemt toe naarmate je ouder wordt
• Hormoontherapie met alleen oestrogeen. Dit wordt soms voorgeschreven tegen overgangsklachten
• Tamoxifen (een medicijn dat wordt gebruikt bij de behandeling tegen borstkanker)
• Vroege eerste menstruatie en/of een late overgang. Hoe meer menstruatiecycli een vrouw doorloopt, hoe vaker zij wordt blootgesteld aan hoge oestrogeenspiegels
• Geschiedenis van baarmoederkanker in de familie
• Andere ziekten, zoals diabetes
• Geen kinderen krijgen

Factoren die het risico op baarmoederkanker verlagen

• Kinderen krijgen
• Gebruik van de pil
• Late eerste menstruatie en/of een vroege overgang

Verlaag je risico op baarmoederkanker

Het volgende advies is gebaseerd op onderzoeksresultaten van ons Continuous Update Project (CUP).

Blijf op een gezond gewicht

Overgewicht en obesitas, en lichaamsvet opgeslagen rond de taille, verhogen je risico op dikkedarmkanker. Gebruik onze BMI calculator , en meet je taille, om te checken of je een gezond gewicht hebt. Streef naar een gezond gewicht door gezond te eten en meer te bewegen.

Beweeg meer

Door meer te bewegen verbruik je meer calorieën waardoor je minder snel in gewicht aankomt. Beweging houdt ook de hormoonspiegel op een gezond peil, waardoor het direct kan beschermen tegen baarmoederkanker. Elke vorm van beweging telt. Hoe meer je beweegt, hoe beter het is.

Nieuwe onderzoeksgebieden

Koffie

Uit nieuw onderzoek blijkt dat het drinken van koffie het risico op baarmoederkanker kan verlagen, maar het is nog niet bekend hoeveel koffie daarvoor nodig is en hoe vaak we koffie zouden moeten drinken. Ook is er geen eenduidig bewijs over het effect van koffie op andere soorten kanker en op andere ziekten. Daarom is het nog te vroeg om een aanbeveling te doen over koffie, er is nog meer onderzoek nodig.

Een voedingspatroon waardoor de bloedsuikerspiegel snel stijgt

Onderzoek heeft uitgewezen dat een voedingspatroon met een hoge glycemische last het risico op baarmoederkanker verhoogt. De glycemische last geeft weer hoe snel de bloedsuikerspiegel stijgt na het eten van een bepaald product of maaltijd. Met andere woorden: voeding waardoor je bloedsuikerspiegel snel stijgt, kan het risico op baarmoederkanker verhogen.

Een voedingspatroon met een hoge glycemische last bestaat veelal uit producten die veel suikers bevatten en in hoge mate bewerkt zijn, zoals koek en snoep, witte graanproducten of suikerrijke frisdranken. Fruit, groente, peulvruchten en volkoren graanproducten hebben juist een lagere glycemische last en hebben daardoor de voorkeur in een goed voedingspatroon.

Meer onderzoek moet gedaan worden op het gebied van glycemische last en kanker. Voor nu adviseren we om minder suikerrijk en calorierijk voedsel zoals koek, snoep of gebak te eten, weinig suikerrijke dranken te drinken en waar mogelijk voor volkoren graanproducten, zoals volkorenbrood, volkorenpasta of zilvervliesrijst te kiezen. Dit draagt bovendien bij aan het behouden van een gezond gewicht.

Deze pagina is voor het laatst bijgewerkt in maart 2017.