Wat is primaire tumor onbekend (PTO)?
Karlijn: “Primaire tumor onbekend (PTO) houdt in dat er uitzaaiingen van kanker worden gevonden, maar dat het onduidelijk is waar deze uitzaaiingen vandaan komen. De diagnose PTO wordt relatief vaak gesteld. In 2018 kregen in Nederland 1.300 mensen de diagnose, gelijk aan 2% van alle nieuwe kankergevallen in dat jaar.”
“Doordat de primaire tumor onbekend is, is er geen gerichte behandeling mogelijk. Mocht de primaire tumor later toch worden gevonden, dan hebben de uitzaaiingen zich vaak al verder verspreid. In de meeste gevallen is het dan al te laat om nog een gerichte behandeling te starten. De overleving bij de diagnose PTO is daardoor bijzonder kort, gemiddeld 1,7 maanden.”
Wat is het doel van jullie onderzoeksproject?
“De bestaande leefstijlaanbevelingen om de kans op kanker te verkleinen zijn gebaseerd op onderzoek naar kanker waarbij de bron van uitzaaiingen, oftewel de primaire tumor, wel bekend is. Wij willen in ons onderzoeksproject nagaan of deze aanbevelingen ook gelden voor PTO, om zo bij te dragen aan de preventie hiervan.”
Wat hebben jullie tot nu toe precies onderzocht?
“Allereerst hebben we de relatie tussen alcoholgebruik en roken en het ontstaan van PTO onderzocht. Daarnaast hebben we gekeken naar welke rol lichaamsbouw en -samenstelling en lichamelijke activiteit hebben bij het ontwikkelen van PTO.”
“Voor het onderzoek hebben we gegevens van de Nederlandse Cohort Studie naar voeding en kanker (NLCS) gebruikt. Aan het begin van deze studie in 1986 hebben de 120.852 deelnemers een uitgebreide vragenlijst ingevuld over voeding en andere risicofactoren voor kanker. Daarna zijn zij gevolgd over een tijdsperiode van ruim 20 jaar.”
Wat zijn de belangrijkste resultaten van jullie onderzoek?
“Onze resultaten laten zien dat deelnemers die meer alcohol drinken een grotere kans hebben om de diagnose PTO te krijgen. Daarbij zien we dat de hoeveelheid alcohol van belang is: hoe meer alcohol er wordt gedronken, hoe groter de kans op het krijgen van de diagnose PTO. Ook voor roken vonden we een verband met de kans op PTO. Hierbij geldt: hoe meer en hoe langer men rookt, hoe groter de kans.” [1]
“In tegenstelling tot wat eerdere studies aangeven, vonden we in ons onderzoek geen relatie tussen verschillende maten van lichaamsbouw en -samenstelling (zoals lichaamslengte en BMI), lichamelijke activiteit en het ontwikkelen van PTO.” [2]
Wat betekenen deze resultaten?
“Om de kans op het krijgen van PTO te verkleinen geldt, net als voor andere kankersoorten, dat het verstandig is om zo min mogelijk alcohol te drinken en niet te roken.”
“Hoewel we geen relatie hebben gevonden tussen lichaamsbouw en -samenstelling, lichamelijke activiteit en PTO, blijft het van belang om een gezond gewicht na te streven en voldoende te bewegen. Dit verkleint de kans op andere aandoeningen, waaronder andere vormen van kanker, en bevordert bovendien de algemene gezondheid.”
Bronnen
[1] Hermans, KEPE, van den Brandt, PA, Loef, C, Jansen, RLH, Schouten, LJ. Alcohol consumption, cigarette smoking and cancer of unknown primary risk: Results from the Netherlands cohort study. Int. J. Cancer. 2020; 1– 12. doi: 10.1002/ijc.33328
[2] Hermans, KEPE, van den Brandt, PA, Loef, C, Jansen, RLH, Schouten, LJ. Anthropometry, physical activity and cancer of unknown primary (CUP) risk: Results from the Netherlands cohort study. Cancer Epidemiol. 2020; 69. doi: 10.1016/j.canep.2020.101836
