Eierstokkanker - Wereld Kanker Onderzoek Fonds

Eierstokkanker

Jaarlijks krijgen ruim 1.300 vrouwen de diagnose eierstokkanker, ook wel ovariumcarcinoom genoemd. Het komt vaker voor bij vrouwen boven de 50 jaar. Hier vertellen we je meer over wat eierstokkanker is, wat de risicofactoren zijn en welke onderzoeks- en behandelmethoden we kennen. Ook lees je meer over hoe je de kans op eierstokkanker kunt verkleinen.

Wat is eierstokkanker?

Vrouwen hebben twee eierstokken, één aan elke zijde van het lichaam. Ze maken deel uit van de vrouwelijke geslachtsorganen. De eierstokken zijn verbonden met de baarmoeder via de eileiders.

Tijdens de vruchtbare leeftijd van een vrouw produceren haar eierstokken elke maand een eicel. Als deze eicel bevrucht wordt, wordt de vrouw zwanger. De eierstokken produceren ook de vrouwelijke geslachtshormonen oestrogeen en progesteron.

Kanker kan ontstaan als beschadigde lichaamscellen zich ongeremd delen. Deze cellen kunnen een tumor of gezwel vormen. Kanker is een ingewikkelde ziekte en veel verschillende factoren spelen een rol bij het ontstaan ervan.

Wat zijn symptomen van eierstokkanker?

Bij eierstokkanker treden over het algemeen pas laat klachten op. Hierdoor wordt eierstokkanker vaak pas in een later stadium ontdekt. Op kanker.nl staat informatie over klachten door eierstokkanker. Vrouwen kunnen bij eierstokkanker last krijgen van:

  • Een dikkere buik
  • Een vol gevoel, waardoor de eetlust afneemt
  • Misselijkheid
  • Verstoppingen
  • Pijn in de buik en/of het bekken
  • Vaker dan voorheen moeten plassen

Wat speelt een rol bij het ontstaan van eierstokkanker?

Eierstokkanker kan ontstaan als lichaamscellen beschadigd worden en zich ongeremd gaan delen. Kanker is een ingewikkelde ziekte en veel verschillende factoren spelen een rol bij het ontstaan ervan. Deze factoren verschillen van persoon tot persoon.

Risicofactoren in leefstijl

  • Overgewicht of obesitas
  • Roken

Andere risicofactoren

  • Leeftijd. De kans neemt toe naarmate je ouder wordt.
  • Gevallen van borstkanker of darmkanker in de familie. Als je je zorgen maakt hierover, bespreek dit met je huisarts.
  • Hormonale factoren.
  • Geen of weinig kinderen gekregen.
  • Erfelijkheid.

Zijn één of meerdere van bovenstaande risicofactoren op jou van toepassing? Dit betekent niet direct dat je eierstokkanker zult krijgen. Het betekent wel dat je kans misschien groter is dan gemiddeld.

Kan ik de kans op eierstokkanker verkleinen?

Het volgende advies is gebaseerd op resultaten van ons grootste onderzoek ooit naar voeding, leefstijl en kanker.

Blijf op een gezond gewicht

Uit recent wetenschappelijk onderzoek blijkt dat overgewicht de kans op eierstokkanker vergroot. Check of je een gezond gewicht hebt met behulp van onze handige BMI calculator en door je buikomvang te meten.

Hormonale factoren

Bepaalde factoren die van invloed zijn op de hormoonspiegel hebben ook een verband met eierstokkanker. Bijvoorbeeld:

  • Meerdere zwangerschappen
  • Borstvoeding geven
  • Het gebruik van de pil

Deze hormonale factoren kunnen de kans op eierstokkanker verkleinen.

Rook niet en als je dit al doet, stop hiermee

Door niet te roken verklein je ook de kans op eierstokkanker. De nadelige (langetermijn-)effecten van roken zijn verwoestend voor je lichaam. En door te roken loop je een veel grotere kans op verschillende soorten kanker, waaronder ook eierstokkanker.

Preventief verwijderen van de eierstokken

Weet je dat je een verhoogd risico hebt op eierstokkanker (bijvoorbeeld omdat het veel voorkomt in je familie) en wil je het risico op borstkanker verkleinen, dan kun je ervoor kiezen om je eierstokken preventief te laten verwijderen. Dit is echter een definitieve keuze en een beslissing waar je heel goed over na moet denken. Laat je preventief je eierstokken verwijderen, dan kun je zelf geen kinderen meer baren.

Eierstokkanker en erfelijkheid

Eierstokkanker is over het algemeen geen erfelijke ziekte. Doorgaans zien we in ongeveer 10% van de gevallen dat de vrouwen de erfelijke variant van eierstokkanker hebben. Binnen deze erfelijke eierstokkanker onderscheiden we twee vormen:

  • Erfelijke eierstokkanker die samen groeit met erfelijke borstkanker (BRCA).
  • Lynch-syndroom. Hierbij kan eierstokkanker samen groeien met bijvoorbeeld darmkanker.

Onderzoek naar eierstokkanker

Bij het vermoeden dat je eierstokkanker hebt, is onderzoek de eerste stap. Neem hiervoor contact op met je huisarts. Vaak begint een lichamelijk onderzoek aan de hand van een intakegesprek. Dit is ook nodig om een indruk te krijgen van je algemene gezondheid. Na het algemene onderzoek kan je arts voor de volgende onderzoeken kiezen:

  • Gynaecologisch onderzoek om vast te stellen of het om eierstokkanker gaat. Ook kijkt men bij dit onderzoek naar de grootte van, plaats en eventuele uitzaaiingen van de tumor(en)
  • Een inwendige en of uitwendige echoscopie
  • Bloedonderzoek
  • CT-scan of MRI-scan
  • Het afnemen van buikvocht (Ascitespunctie)
  • Een biopsie (weefselafname)

Blijkt uit deze onderzoeken dat je inderdaad eierstokkanker hebt, dan volgt een behandeltraject.

De behandeling van eierstokkanker

Bij eierstokkanker wordt heel vaak gekozen voor een operatie waarbij de eierstokken gedeeltelijk of in hun geheel weggehaald worden. Andere behandelingen voor eierstokkanker zijn:

Chemotherapie

Chemotherapie is vaak een aanvulling op de operatie en vindt hiervoor of hierna plaats. Voor eierstokkanker besluit men vaak voor 6 kuren van 2 soorten medicatie. Tussen iedere chemobehandeling zit plusminus 3 weken. In deze tussenliggende periode kan je lichaam zich weer wat herstellen van de behandeling.

Stadiëringsoperatie

Heb je eierstokkanker die nog in een vroeg stadium van ontwikkeling zit, dan kan je arts beslissen en stadiëringsoperatie uit te voeren. Tijdens de operatie bekijkt je arts hoe groot de tumor is en beoordeelt hij het weefsel eromheen. Afhankelijk van het stadium van je eierstokkanker volgen één of meerdere andere behandelingen.

Debulking

Is de eierstokkanker uitgezaaid naar je buikholte, dan kiezen veel artsen voor debulking. Tijdens deze behandeling, waarvoor je naar een gespecialiseerd oncologie centrum wordt doorverwezen, verwijdert de arts zoveel mogelijk zichtbaar tumorweefsel.

Behandeling eierstokkanker: de gevolgen

De chemotherapie, al dan niet in combinatie met de operatie, is heel zwaar voor je lichaam. Juist daarom krijg je tussen iedere behandeling enkele weken rust waarin je lichaam zich kan herstellen. Mogelijk ervaar je na de behandeling van eierstokkanker één of meerdere van de volgende gevolgen:

  • Genezing gaat minder snel of er treden infecties op
  • Darmconstipatie
  • Blaasontsteking
  • Nabloedingen
  • Vermoeidheid en haaruitval tijdens of na chemobehandeling
  • Lagere weerstand en mogelijk bloedarmoede

Laat je preventief je eierstokken verwijderen om de kans op eierstokkanker te verkleinen, dan kom je in de overgang. Je zult dus ook deze bijbehorende klachten ervaren.

De vermoeidheid kan nog een lange tijd na de behandeling blijven.


Bronnen:

Kanker.nl

Umcutrecht.nl

Thuisarts.nl

Umcg.nl

Olijf.nl

Avl.nl

Mmc.nl

Dit artikel is bijgewerkt in november 2023.